De strijd van het hoofd

Een tijdje geleden kwam er een jongen van 10 jaar bij mij in de praktijk. Deze jongen gaf aan dat er niets goed ging in zijn leven. Vooral op school wilde het allemaal niet lukken. Hij vond zichzelf een loser, zei hij. Hij toonde een hoop gevoelens van onzekerheid. En daarbij hoorde dan ook de nodige negatieve gedachten, dat negatieve stemmetje dat maar bleef tuuten, “je kan het niet”, “het gaat je toch niet lukken”, “ze vinden me allemaal stom”. Ik had echt met hem te doen.

De strijd van zijn hoofd was in volle gang. “Helaas”, zei ik tegen hem, “is jouw hoofd met al die negatieve stemmetjes niet veel anders dan mijn hoofd”. Ik kan me soms verbazen over mijn vermogen om van hele simpele dingen de meest ingewikkelde problemen te maken; of ik iets wel of niet moet doen; of ik anderen daar geen pijn mee doe, hoe de toekomst eruit ziet. Ik ben, net als veel anderen, een piekeraar.

Wist je dat mensen per dag 40.000 gedachten hebben te verwerken. Wow! 40.000 dachten klinkt echt heel veel. En dan nog wat, minimaal 70 % van die gedachten zijn negatief (onderzoek, Timoty Brown). Dat betekent dat wanneer ik een snel reken sommetje maak dat we minimaal 28.000 negatieve gedachten hebben. Je verstand heeft gedachten over dingen waar je bang voor bent, over dingen die niet lopen zoals jij verwacht, over wat anderen van je vinden of waar je somber en onzeker van wordt.

De jongen die bij mij zat vond het raar om te horen dat ook ik pieker en met mij veel anderen. Maar wat hij vooral wilde was zich niet meer zo “klein” voelen en…..dat stomme stemmetje in zijn hoofd wilde hij ook niet meer.

Als ons iets niet bevalt, bedenken we normaal gesproken hoe we dat kunnen oplossen en ondernemen vervolgens actie. Als ik het een troep vind thuis, ruim ik het op. Als mijn voordeur klemt, dan repareer ik het. Voor kinderen werkt dit net zo. Als ze het koud hebben, doen ze handschoenen aan. Als ze hun kamer niet leuk vinden, dan veranderen ze deze. Kortom; als we iets vervelend vinden, bedenken we hoe we er vanaf kunnen komen en dan voeren we het uit. En dat is nu precies de reden waarom we het lastig hebben met negatieve gedachten. Want als we deze strategie loslaten op deze gedachten en die vervelende gedachten onderdrukken dan is deze misschien wel even weg, maar al snel komt deze met dezelfde vaart weer terug. We kennen allemaal wel die oefening dat je ergens niet aan mag denken. Bijvoorbeeld; de aankomende minuut mag je niet aan een gele papegaai denken. Probeer het maar…..En de afgelopen minuut aan de gele papegaai gedacht?

Als we onze gedachten dus onderdrukken, moeten we niet alleen aan iets anders denken, maar ook onszelf ervan weerhouden te denken over de vraag waarom we dat doen.

Je verstand heeft dus regelmatig een gevecht tussen positieve en negatieve gedachten, piekeren. De belangrijkste reden dat we piekeren is omdat we verstandige keuzes willen maken of ons goed willen voelen. In feite werkt piekeren als een schaakbord. Ik vroeg de jongen wie hij eigenlijk was als het om dat schaakbord gaat. “Ben jij een speler? Zowel wit als zwart zijn een partij in jouw hoofd, dus één van beiden kun je niet zijn, maar wie ben je dan wel? Zou jij je kunnen voorstellen dat jij het bord bent waar die strijd zich steeds afspeelt? De strijd speelt zich af in jou, probeer dat eens voor je te zien.” Hij begreep het gelijk, en bedacht zich; “maar als ik het bord ben, wat kan ik dan doen om te winnen? Ik zei hem; “de strijd op het bord zal er altijd zijn en geloof mij, zwart zal vaker winnen dan wit. Als jij je gedachten laat bepalen wat je doet en voelt, zal je iedere keer weer de strijd aangaan met dat negatieve stemmetje. Je verstand is alleen maar een raadgever, maar heel vaak niet de goede”.

Deze jongen kwam tot de conclusie dat hij zijn negatieve stemmetje niet kon wegpoetsen (of negeren). Hij bedacht wel dat hij niet altijd naar dat stemmetje hoefde te luisteren en zeker niet altijd alle gedachten hoefde te geloven. Een gedachte is maar een gedachte.

Herken je iets in dit verhaal? Het is ons verstand dat ons vaak verblindt. Over het algemeen nemen we onze gedachten en gevoelens veel te serieus.

Misschien zeggen jouw gedachten nu wel; wat een vreemd verhaal….tja, daar heb je dat verstand weer én onderzoek de aankomende periode eens hoe jouw verstand je af en toe in de maling neemt. Ook voor je kind kan dat strenge stemmetje hartstikke lastig zijn.